جايزه صلح نوبل واقعيت ها، هيجان ها شیرین عبادی

انجمن پژوهشگران ايران، يكبار ديگر احترام خود را براي تلاش هاي خانم شيرين عبادي اعلام مي دارد و از سوي ديگر از اينكه براي اولين بار جايزه صلح نوبل به كشور ما راه يافته است با افتخار از آن ياد مي كند.

اهداء جايزه صلح نوبل بدون شك واقعه بااهميتي است كه نميتوان و نبايد آنرا انكار كرد، چرا كه جايزه ايست كه در طول 102 سال گذشته به دلايل مختلف كه بايد اميدوار بود بيشترين آن بدلايل صلاحيت بوده است به افراد متفاوتي تعلق گرفته و خود به سمبلي در جهت ارزش گذاري بدل گشته است.

اينكه مجموعه هدف هاي كميته صلح نوبل بر چه اساسي تدوين و چگونگي انتخاب بر چه معيارهائي گذاشته مي شود بي ترديد به بررسي گسترده و عميقي نياز خواهد داشت، ولي در اينكه اكثر برندگان دريافت اين جايزه در قبال دريافت آن موظف به قبول شرايطي مي شوند را نيز نمي توان ناديده انگاشت، كمااينكه مصاحبه ها و اظهارنظرهاي انجام شده در رابطه با جايزه صلح نوبل 2003 گوياي اينست كه برنده جايزه امسال پذيرفته است كه دو جمله را بطور مرتب تكرار كند:

الف: اسلام با حقوق بشر هيچگونه تناقضي ندارد.

ب: اين جايزه براي اولين بار به يك زن مسلمان تعلق گرفته است.

اگر چه واكنش هائي كه در اطراف دريافت اين جايزه بوجود آمد بيشتر حاوي اعتراض هاي گسترده اي بوده است، ولي هيچكدام نخواهند توانست كه واقعيت هاي موجودي كه بدينگونه برخوردها انجاميد را مخدوش كند.

واقعيت انكارناپذير نخست اينست كه پس از گذشت ربع قرن سياهي و ويراني و جان باختن هاي فراوان، ديگر تحمل و ظرفيت فراواني باقي نمانده است كه بخواهيم پس از 25 سال تجربه مستقيم، قرائت ها و تفسيرهاي ديگري را بمرحله آزمايش بگذاريم، چرا كه با كمي انصاف سياسي ـ اجتماعي و با نگاهي خردگرا به دست آوردهاي ربع قرن حكومت جمهوري اسلامي، ماهيت تمامي اين تفسيرها و قرائت ها و در انواع آن براي مردم ما بخوبي روشن شده است و اگر تنها و مثال گونه بخواهيم عنوان كنيم بايد ببينيم:

انجمن پژوهشگران ايران، با توجه به طرح سئوالات فوق، در جهت يادآوري بيشتر لازم مي داند به نكات فوق فهرست وار اضافه نمايد:

1. اعتقاد ما بر اينست كه جايزه صلح نوبل دست‌ آورد بسيار ارزنده ايست و افتخار بزرگي براي ايرانيان خواهد بود كه براي نخستين بار اين جايزه به ايران تعلق گرفته است.
2. اعتقاد ما بر اينست كه اين جايزه، هديه براي هيچ فردي در حكومت جمهوري اسلامي نيست و حق قرباني كردن آن نيز وجود ندارد.
3. اعتقاد ما بر اينست كه اين جايزه صلح نوبل متعلق به مردم ايران و نتيجه مبارزات صد ساله آنهاست.
4. اعتقاد ما بر اينست كه نفس دريافت جايزه و افتخار آن بايد بتواند به نسل هاي آينده ايران تعلق پيدا كند.
5. اعتقاد ما بر اينست كه دريافت كننده اين جايزه كه يك «زن ايراني» است سمبل مبارزات خستگي ناپذير سالهاي  متمادي زنان ايران است.
6. و در نهايت بر اين باور و اعتقاد هستيم كه تعداد «نلسون ماندلا» هائي كه هيچ شرطي را براي دريافت جايزه صلح نوبل نمي پذيرند به اندازه انگشتان يك دست هم نمي رسد.

 با توجه به چنين شرايطي است كه انجمن پژوهشگران ايران، بر خود لازم مي داند به دريافت كننده جايزه صلح نوبل توصيه نمايد كه شخصيت، تلاش و سابقه مبارزاتي ايشان ايجاب مي كند كه بسرعت خود را از مهلكه اي كه در آن گرفتار آمده است نجات دهند و فراموش نكنند كه جمهوري اسلامي در هر شكلي از جناح بنديهاي آن بدليل نداشتن پاسخ هاي لازم بر مسائل و مشكلات امروز و فرداي ايران با تمامي حمايت هاي اتحاديه اروپا و حتي با پشتيباني شخص آقاي «بوش» نيز قادر به ادامه نخواهد بود، «قرارداد بستن با بازنده» در هيچ منطقي شرط عقل نيست.

دکتر حسين لاجوردی

رئيس انجمن پژوهشگران ايران