هشدار: ایران آبستن حوادث بزرگی است و در آستانه انفجار قرار دارد

نوشته شده توسط admin در 17 آوریل 16

شماره        :۱۰۲/م/۲۸۴

تاریخ:        ۴ آذر ۱۳۸۳

۲۴ نوامبر ۲۰۰۴

 

به:         – دبیر کل سازمان ملل متحد

– پارلمان اروپا

– ۸ کشور صنعتی جهان

 

مقدمه

1. مسائل استراتژیک و به تبع حساسیت منطقه ای.
2. مسائل اجتماعی
3. وضعیت حقوق بشر در ایران
4. موقعیت اقتصادی

۵٫موقعیت سیاسی

  

با احترام و با مقدمه کوتاهی در رابطه با انجمن پژوهشگران ایران  و بدنبا ل تغییرات و تحولات گسترده ای که در دوسال گذشته در منطقه روی داده و پیام آور دگرگونی های عمده ای میباشد، ما بر آن شدیم که اگرچه در رابطه با مسائل ایران اطلاع کافی وجود دارد، ولی اینجانب بر خود لازم می دانم که بدلیل خاص حرفه ای و بررسی های انجام شده توسط انجمن پژوهشگران ایران در پانزده سال گذشته به اختصاربه مطالب کلیدی زیر اشاره نمایم:

مقدمه

الف: موقعیت استراتژیک

ایران کشوری است با حدود ۷۰ میلیون نفر جمعیت و مساحتی بیشتر از ۱٫۶۴۸٫۰۰۰ کیلومترمربع که در موقعیت بسیار حساسی از نظر استراتژیک در منطقه خاورمیانه قرار دارد . از سوی دیگربدلیل وجود ۷ کشور در مرزهای خاکی با دیدگاه ها و تفکرات سیاسی متفاوت و دو مرز آبی تعیین کننده به حساسیت استراتژیکی آن افزوده شده است.

ب: موقعیت تاریخی و اجتماعی

بیشتر از ۳۰۰۰ سال تاریخ مدون و باقی ماندن در نقشه جغرافیائی جهان پشتوانه بزرگی برای ایران امروز است که پرجمعیت ترین کشور منطقه خاورمیانه بحساب می آید. ترکیب سنی این جمعیت براساس آخرین سرشماری کل کشور (۱۹۹۶)، بسیار جوان و نیم بیشتر آن (۵۳%) کمتر از ۲۰ سال می باشند و از هر ده نفر جمعیت ایران ۸ نفر آنان کمتر از ۴۰ سال دارند. جمعیت پرانرژی متحرکی که بی تردید ساختن آینده ایران را بعهده خواهند داشت

پ: موقعیت اقتصادی

ایران کشور ثروتمندایست که بدلیل منابع زیرزمینی متفاوت و از جمله نفت و گاز و در درجات بعدی طلا، مس، سرب و روی و… نه تنها در منطقه که در جهان نیز از موقعیت ممتازی برخوردار می باشد.

ت: موقعیت سیاسی  

حاکمیت سیاسی امروز ایران یک حاکمیت استبدادی و ایدئولوژیک دینی است که در زیر سلطه حکومت جمهوری اسلامی می باشد و بدلیل همین استبداد سیاه مذهبی است, که جامعه را بحالت انفجار درآورده است و از سوی دیگر باعث گردیده که به چهره سیاسی و بین المللی ایران و ایرانیان خدشه های فراوان وارد آید و برچسب تروریست که بحق برازنده حاکمیت جمهوری اسلامی است، ایرانیان را نیز بی نصیب نگذارد.

با توجه به مقدمه کوتاه فوق نظر ما بطور روشن و مشخص

 برای امروز و آینده کشورمان بشرح زیر است:

1. مسائل استراتژیک و به تبع حساسیت منطقه ای

 اگر ما بخواهیم بصورت یک کشور مستقل و دموکراتیک در منطقه بمانیم و در آرامش منطقه خاورمیانه نیز سهیم باشیم:

۱٫۱٫  ایران باید بتواند با گسترش روابط بین المللی با دنیای غرب از نفوذ روزافزون روسیه در ایران که بدلیل تفکر تاریخی و سیاسی که همانا دسترسی به دریاهای آزاد بوده است و به این دلیل همیشه چشم طمع نسبت به ایران داشته است جلوگیری بعمل بیاورد.

۱٫۲٫  ایران باید بتواند برای حفظ توازن قدرت منطقه ای روابط بدون تنش و دوستانه ای را با اسرائیل داشته باشد. چرا که بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر که دین و مذهب را امری خصوصی میداند ما نیز جنگ دینی و مذهبی با هیچیک از کشورهای منطقه نباید داشته باشیم.  از سوی دیگر یهودیان ایران سابقه ای ۲۷۰۰ ساله در کشور ما دارند و در طول هزاره ها هیچگونه اختلاف و دشمنی وجود نداشته و تنها وجود حکومت ایدئولوژیک جمهوری اسلامی است که بدلیل عدم تثبیت خود در داخل کشور که بزرگترین شاهد مثال آن همچنان وجود “دادگاه انقلاب” پس از بیست و پنج سال است، بدنبال یک دشمن خارجی و منطقه ایست که سرپوشی بر مسائل داخلی آن باشد.

2. مسائل اجتماعی

در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی بدلیل عدم وجود برنامه ریزی برای آینده کشور و عدم امکان تربیت نیروی انسانی از سوی حکومت، ایران دچار بزرگترین مشکلات اجتماعی امروز خود می باشد، اهم نارضایتیها و مشکلات اجتماعی ـ اقتصادی برآمده از حکومت جمهوری اسلامی عبارتند از:

۲٫۱٫  مشکل بیکاری

 مشکل بیکاری و عدم توان ایجاد کار بزرگترین مشکل امروز جامعه ایران است، چرا که از سوئی براساس آمارهای کارشناسی و رسمی[۱] میزان بیکاری نزدیک به ۱۶% و متوسط کار روزانه براساس آمارهای متفاوت دولتی در ایران بین ۲۰ تا ۳۵ دقیقه است.

۲٫۱٫۱٫     در زمینه بیکاری بزرگترین مشکل، بیکاری جوانان است که تعداد این جمعیت در سن کمتر از ۴۰ سال متجاوز از ۵۰ میلیون نفر است و براساس آمار سازمان ملی جوانان کشور[۲] تا دو سال دیگر (۲۰۰۶) نیمی از جوانان در سن ۲۹-۱۵ سال در ایران بیکار خواهند بود و این در حالی است که بدلایل حکومت ایدئولوژیک دینی جمهوری اسلامی، نرخ بیکاری زنان و خاصه زنان تحصیل کرده بر اساس آمار مرکز مطالعات و تحقیقات دانشگاه تهران ، در طی پنج سال گذشته از ۴٫۷%  به ۲۲% افزایش پیدا کرده است[۳].

۲٫۲٫   مشکل اعتیاد  

رواج اعتیاد و خاصه در میان نسل جوان کشور را که می توان بیشترین بخش آنرا ناشی از نبودن اشتغال و وجود بیکاری دانست یکی دیگر از مشکلات عمده جامعه امروز ایران است. براساس آمارهای متفاوت و از جمله براساس آمارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر در ایران، روزانه حدود ۱۳ میلیون نفر در کشور درگیر مسائل مواد مخدر هستند که هزینه مستقیم مواد مخدر براساس همین گزارش سالانه ۴۵ هزار میلیارد ریال است[۴] .

۲٫۲٫۱٫     براساس آمار سازمان بهزیستی در ایران سن اعتیاد به کمتر از ۱۶ سال کاهش پیدا کرده است و معتادان ساکن در تهران می توانند کمتر از ۱۰ دقیقه به انواع مواد مخدر دسترسی داشته باشند[۵] .

۲٫۲٫۲٫     براساس آمارهای پزشکی قانونی در ایران، مرگ و میر افراد معتاد در سال ۱۳۸۲ به نسبت سال ۱۳۸۱ بمیزان ۴۴% افزایش وجود داشته است[۶]

۲٫۲٫۳٫     براساس اعلام رسمی رئیس تالار تشریح سازمان پزشکی قانونی کشور بیشتر از نیمی از حدود ۷۰ جسد مجهول الهویه که در پزشکی قانونی تهران در هر ماه تشریح می شوند را «بی خانمان ها» تشکیل می دهند، که از این تعداد درصد قابل ملاحظه ای از آنها در اثر تزریق مواد مخدر جان سپرده اند و دسته دیگر مبتلایان به بیماریهای روانی شدید مانند اسکیزوفرنی ها هستند که همگی مجهول الهویه هستند که نداشتن محل زندگی و درآمد حداقل و فقر مطلق باعث مرگ آنها شده است و هیچکس نیز برای گرفتن جسد مراجعه نمی کند[۷]

۲٫۲٫۴٫     “ایران مقام اول جهان در مصرف مواد مخدراست” عنوان مصاحبه ایست که با آنتونیو مازیتلی رئیس دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در امور مبارزه با مواد مخدردر سال ۱۳۸۲ انجام گرفته است.[۸]

۲٫۳٫  فحشاء  

فشار اجتماعی براساس سرکوب حکومت جمهوری اسلامی بر مردم و خاصه بدلیل مسایل ایدئولوژیک حکومت که فشار چندین برابر را نیز، بر زنان بوجود آورده است و همچنین فشارهای کمرشکن اقتصادی و بیکاری فراوان، تعداد بی شماری را بسوی فحشاء کشانده است.

۲٫۴٫  کودکان خیابانی

  یکی دیگر از معضلات امروز جامعه ایران گسترش روزافزون تعداد کودکان خیابانی است که در آمارهای منابع مختلف، رقم تقریبی  آنرا به حدود ۲ میلیون نفر تخمین می زنند. از این عده براساس آمارهای سازمان بهزیستی حدود ۷۵% آنها، نان آور خانواده ها هستند[۹].

۲٫۵٫  عدم امنیت،  سرقت مسلحانه، فرار دختران، خودکشی، افسردگی، فرار و مهاجرت جوانان به خارج از کشور و… از جمله دیگر مواردی است که فضای عمومی جامعه ایران را پوشانده است.

۲٫۶٫  زندان و جرم

سازمان زندان ها در ایران اعلام داشته است که در ایران بیشتر از ۳۰۰ عنوان جرم وجود دارد که برای آنها مجازات زندان وجود دارد[۱۰]. 

۲٫۶٫۱٫     قوه قضائیه  اعلام داشته است که در سال ۱۳۸۲ در ایران بیشتر از ۷ میلیون و ۱۲ هزار جرم انجام گرفته است.[۱۱]  

۲٫۶٫۲٫     به نقل از قوه قضائیه در سال  ۱۳۷۷ در عرض تنها ۹ ماه از ۷۰۰ قاضی شکایت شده است و رئیس قوه قضائیه معتقد است که این رقم زیاد نیست[۱۲]. 

3. وضعیت حقوق بشر در ایران

هیچ دولت و ارگان و سازمانی نیست که از وضعیت نا به هنجار نقض حقوق بشر در ایران اطلاع نداشته باشد ولی اگر باز هم نیازی به یادآوری در این زمینه باشد، شاید با طرح چند سئوال از دبیر کل سازمان ملل متحد، مقامات کشورهای جی-۸، پارلمان اروپا و دولت ایالات متحده بطور خاص این مسئله روشن تر شود:

ـ آیا حکومتی را در دنیای متمدن امروز می شناسید که سران اصلی آن بدلیل مشارکت و دستور ترورهای متعدد و محکومیت بین المللی نتوانند از مقر حکومتی خود خارج شوند ^[۱۳]؟

ـ آیا حکومتی را در دنیای متمدن امروز می شناسید که در عرض ۹ ماه از ۷۰۰ قاضی آن شکایت شده باشد و باز هم مسئول قوه قضائیه بگوید این تعداد شکایت از قاضی ها بهیچ وجه زیاد نیست^[۱۴] .

– آیا حکومتی را در دنیای متمدن امروز می شناسید که مخالفین و نویسندگان خود را با چنان طرز فجیعی در داخل کشور قتل عام کند و وزارت اطلاعات حکومت مسئولیت کشتار را بعهده بگیرد ^[۱۵].

ـ آیا حکومتی را در دنیای متمدن امروز می شناسید که دختر شانزده ساله ای را به جرم فحشاء دستگیر کنند، و سپس او را اعدام کنند؟(اعدام دختر شانزده ساله در نکا).

ـ آیا حکومتی را در دنیای متمدن امروز می شناسید که یک خبرنگار بدلیل تهیه خبر بدست شخص دادستان کشور مورد ضرب و جرح و مرگ قرار گیرد^[۱۶]؟

ـ آیا حکومتی را در دنیای متمدن امروز می شناسید که بدلیل وجود آسیب های اجتماعی فراوان در کشور، دختر سیزده ساله ای از برادر ۱۵ ساله خود حامله شود و سپس دختر به سنگسار و برادرش به ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم شود بجای اینکه علت را بررسی کنند و بیماری اجتماعی ـ روانی را درمان کنند.

ـ آیا میدانید که رئیس سازمان  زندانها در ایران اعلام کند که در کشور بیش از یکصد هزار نفر زندانی مازاد بر ظرفیت وجود دارد^[۱۷]. ایشان در همین زمینه اظهار داشته اند که قبل از انقلاب اسلامی اصلاً فکر نمی کردیم که امروز اینهمه نیاز به فضای زندان داشته باشیم.

– و در نهایت اینکه آیا در تمام کشورهای جهان قوانین کشوری را می شناسید که بمانند قوانین مجازات اسلامی که در حکومت جمهوری اسلامی وجود دارد تمامی آن ناقض منشور اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق های آن باشد؟

4. موقعیت اقتصادی  

علی رغم ثروت زیرزمینی که شامل نفت و گاز و دیگر معادن معتبر در ایران است و ضمن اضافه شدن درآمد و ثروت ایران در بیست و پنج سال گذشته تاکنون و خاصه در ۸ سال گذشته، بجز گروه معدودی که در رأس حکومت هستند و به ثروت های افسانه ای دست یافته اند، قریب باتفاق مردم در زیر خط فقر بسر می برند، نکته مهم اینکه وجود بیشتر از ۶۰۰ میلیارد دلاردرآمد نفت تنها در ۲۵ سال گذشته، می توانست کشوری را از نو بسازد و چه هنری باید وجود داشته باشد که یک کشور چنین در آستانه سقوط و نابودی قرار بگیرد.

5. موقعیت سیاسی

 وجود حکومت جمهوری اسلامی سرمنشأ و مادر تمام مسائل و مشکلات متفاوت در کشور است. مردم ایران تاریخ معاصر و یا ۱۰۰ سال گذشته خود را با امید به کسب آزادی گذرانده اند و متأسفانه در آخرین تلاش خود دچار سیاه ترین استبداد یعنی استبداد و دیکتاتوری دینی گشته اند. حکومتی تروریست که با جو وحشت و ترور و اعدام، نفس ها را بریده و خشونت را به بالاترین درجات خود رسانده است. البته ناگفته نباید گذاشت که ما تجربه های تلخ تری نیز در تاریخ خود داشته ایم و این بار نیز، بی هیچگونه تردیدی این ایران و مردم ایران هستند که بر جای خود خواهند ماند و برای بر جای ماندن و ایستادن است که دست کمک بسوی تمام مردم متمدن جهان دراز کرده اند.

اگرچه گروهی از این مردم متمدن در نقش بعضی از رهبرانی در اتحادیه اروپا هستند که تنها به مسائل اقتصادی و قراردادهای تجارتی می اندیشند و تنها قراردادهای اقتصادی برایشان با ارزش است که منافع آنها را تأمین کند، و در این راستا چشم خود را حتی بر قوانینی بسته اند که خود در اتحادیه اروپا بوجود آورده اند که گفته می شود «هر کشوری که حقوق بشر را رعایت نکند نمی تواند طرف قرارداد کشورهای اتحادیه اروپا قرار گیرد»، و مهمتر اینکه اتحادیه اروپا بیشتر از بسیاری از کشورهای جهان شاهد نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی می باشد.  اگرچه در جائی جمهوری اسلامی را محکوم می کنند ولی این محکومیت باعث نخواهد بود که از حمایت همه جانبه جمهوری اسلامی دست بردارند.

اگر چه این امری طبیعی است که اتحادیه اروپا به دنبال تامین منافع اقتصادی خود باشد و بهترین قراردادهای اقتصادی را منعقد کند و در اینکه حکومت جمهوری اسلامی گاو شیرده بسیار فربهی است هیچگونه تردیدی وجود ندارد. ولی از اینکه به حکم جبر تاریخ مبارزه علیه استبداد و دیکتاتوری هم نهایتاً به نفع مردم و برعلیه استبداد و دیکتاتوری است نباید هیچگونه شبهه ای داشت.

هدف از این گزارش در مرحله نخست هشداری است که بهوش باشیم  “ایران در آستانه انفجار قرار گرفته است”  و بدین دلیل است که ما درخواست کمک ما از تمامی مردم جهان کرده ایم، این کمک و درخواست بطور قطع و یقین نه بدین معنا است که بعنوان مثال آمریکا و ارتش آن ایران را از وجود جمهوری اسلامی پاک کند، چرا که هیچ قدرت خارجی قادر نخواهد بود جایگزین مبارزات مردمی باشد و استقلال و آزادی را به کشورما بازگرداند، بلکه تنها هدف ما اینست که در این دنیای قرن بیست و یکم و با چنین امکانات پیشرفته ای، ما مردم ایران بتوانیم صدای خود را از داخل کشور به گوش جهانیان برسانیم و قادر باشیم به مردم جهان بگوئیم که در ایران چه می گذرد، به مردم جهان از ایرانی بگوئیم که روزی یکی از دو امپراتوری نخست جهان بوده است، به مردم جهان و خاصه به مردم آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا بگوئیم که ایران جائی است که امروز بیشتر از ۴ میلیون نفر از مردم آن از بیست و پنج سال پیش تاکنون کشور را ترک کرده اند و در کشورهای شما بسر می برند، و به شما یادآوری کنیم که بنا بر بررسی های انجام شده این ایرانیان در تمام سطوح در بالاترین مقام های علمی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار گرفته اند.

• ما تنها خواهان این هستیم که اصول قانون اساسی آمریکا و اتحادیه اروپا که اعتقاد به پیشرفت ملل و حق مردم برای داشتن آزادی و دموکراسی است رعایت گردد، که متأسفانه بیشترین دفعات نقض این قوانین تاکنون نسبت به مردم ایران انجام گرفته است.
• ما خواهان این هستیم که بتوانیم حکومتی آزاد و مردمی داشته باشِم.
• ما خواهان این هستیم که بتوانیم با توجه به توان و ظرفیتی که داریم در آرامش منطقه نقش اساسی داشته باشیم.
• ما خواهان این هستیم که اگر انرژی هسته ای را در ایران دنبال می کنیم در جهت کمک به امنیت ملی و رفاه هموطنانمان باشد و بی هیچگونه تردید و شبهه ای کلید استفاده از آن در جهت امیال تروریستی و تروریست پروری حاکمان جمهوری اسلامی قرار نگیرد ( نامه انجمن پژوهشگران ایران به شماره ۱۴۲/ب/۲۴۷ و تاریخ اول تیرماه ۱۳۸۲به آقای البرادعی رئیس سازمان انرژی اتمی).
• ما خواهان این هستیم که بتوانیم برای امروز و فردای جوانان ایرانمان برنامه ریزی و آینده نگری داشته باشیم، چرا که آنها حق داشتن آینده ای روشن را برای خود دارند.
• ما خواهان این هستیم که بتوانیم ثروت مملکت مان را برای رفاه مردم ایران هزینه کنیم و نه برای کمک به تروریست و آموزش و اهداف تروریستی بمانند بیست و پنج سال گذشته.
• ما خواهان این هستیم که بتوانیم مانع از فرار روزافزون جوانان پرارزش مان از ایران باشیم.
• ما خواهان این هستیم که بتوانیم از نیروی فرهیخته ایرانیان که در خارج از ایران بسر می برند و بدلیل وجود حکومت جمهوری اسلامی نمی خواهند و نمی توانند به ایران بازگردند بهره مند شویم.
• و در نهایت اینکه بتوانیم از این حق طبیعی خود استفاده کنیم، به ایران مان افتخار کنیم و ایران مان را پس از جمهوری اسلامی بمانند یک کشور جنگ زده از نو بسازیم.

نکات ذکر شده و بسیاری دیگر در این زمینه انجام پذیر نخواهد بود، مگر اینکه دنیای آزاد و امروز، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در رأس چنین کشورهائی به اصول قوانین اساسی خود احترام بگذارند و جمهوری اسلامی را که یک حکومت ضد منافع مردم ایران و تروریست و تروریست پرور در منطقه است را حمایت نکنند. دولت های اتحادیه اروپا و خاصه ایالات متحده آمریکا تردید نباید داشته باشند که تا وقتی حکومتگران جمهوری اسلامی وجود دارند منطقه خاورمیانه روی آرامش بخود نخواهد دید.

مردم ایران لشکرکشی نظامی هیچ کشوری را به ایران نه می خواهند و نه تحمل می کنند، برای ما ایرانیان حمایت نکردن از چنین حکومتی که امروز هیچگونه پایگاه مردمی حتی در میان پاسدارها و بسیجی های خود نیز ندارد، بزرگترین دست آورد است.

 فراموش نکنیم که ایران کشور ثروتمندی بدلیل نیروی انسانی، تخصصی، و منابع زیرزمینی فراوان است و  جمعیت جوانش که حدود ۷۰% آن کمتر از ۳۰ سال دارد بی تردید آینده ساز ایران خواهد بود و تنها شرط آن دارا بودن حکومتی آزاد، مردمی و دموکراتیک است .  در این میان حکومت جمهوری اسلامی در تمامیت، موجودیت و کلیت آن و در تمامی جناح هایش هیچگونه پاسخی برای امروز و فردای ایران ندارند. بنابراین  تردید نداشته باشید که حکومت جمهوری اسلامی بدلیل نداشتن پاسخ برای نسل جوان کشورمان ، اختلافات فاحش در بین گروههای حاکمیتش، فقر اقتصادی، مشکلات اجتماعی و بی اعتباری بین المللی، قادر به ادامه حیات نخواهد بود.  این هشدار را باز هم یادآوری می کنیم که «ایران در آستانه انفجار است» و این انفجار به حال هیچ گروه و دسته و سیاستی و در نهایت بحال مردم ایران و منطقه مفید نخواهد بود.

    با اعتقاد به آزادی ایران و  بدست مردم ایران

 

دکتر حسین لاجوردی

 رئیس انجمن پژوهشگران ایران

[۱] مجله اقتصاد ایران ، شماره ۶۸، اکتبر ۲۰۰۴

[۲]رحیم عبادی رئیس سازمان ملی جوانان و مشاور رئیس جمهور در دیدار با وندرلان مدیر دفتر منطقه ای سازمان بین المللی کار در جنوب آسیا، ۲۶ مهر ۱۳۸۲، ۱۷ اکتبر ۲۰۰۳ به نقل از سایت خبری بی‌بی‌سی

[۳] مرکز مطالعات و تحقیقات زنان –  دانشگاه تهران – ۲ ژانویه ۲۰۰۳  – به نقل از بی بی سی

[۴] علی هاشمی دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر، روزنامه شرق، سال اول سماره ۸۷، ۲۰ آذر ۱۳۸۲، ۱۱ دسامبر ۲۰۰۳

[۵] محمد رضا چمنی رئیس سازمان بهزیستی ایران، ۲۰ اکتبر ۲۰۰۲ در مصاحبه با بی‌بی‌سی

[۶] آمار پزشکی قانونی، ۷ اکتبر ۲۰۰۳، از سایت روشنگری www.roshangari.com.

[۷] آمار مرگ بی خانمان ها، سایت خبری بازتاب وابسته به حکومت جمهوری اسلامی، ۳۰ آبان ۱۳۸۲

[۸] به نقل از سایت خبری BBC، ۲۱ اکتبر ۲۰۰۳، روزنامه شرق تهران

[۹]گفتگوی حسن علم الهدی، معاون سازمان بهزیستی با خبرنگار ایلنا، سایت روشنگری، ۲۷ آبان ۱۳۸۲

[۱۰] روزنامه همشهری، از خبرگزاری جمهوری اسلامی، سخنان مرتضی بختیاری رئیس سازمان زندان های کشور، ۱۹ ژوئیه ۲۰۰۱

[۱۱] خبرگزاری ایسنا، ۴ اکتبر ۲۰۰۳، به نقل از سایت روشنگری

[۱۲] روزنامه گزارش امروز، چاپ تهران،۱۰ بهمن ۱۳۷۷      ۳۰ ژانویه ۱۹۹۹

[۱۳] رأی دادگاه برلن آلمان ۱۹۹۷  ـ محاکمات میکونوس

[۱۴] روزنامه گزارش امروز چاپ تهران، ۳۰ ژانویه ۱۹۹۹

[۱۵] قتل های زنجیره ای نوامبر ۱۹۹۸

[۱۶] زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی- کانادائی

[۱۷] رئیس سازمان رندان ها، مرتضی بختیاری، ۲۴ اکتبر ۲۰۰۲، ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران